Een Seideravondviering -weliswaar overdag- in de klas.
Ik had een kind in de klas met een Joodse achtergrond en kinderen met een Islamitische achtergrond en kinderen met Christelijke roots. Het Joodse Paasfeest viel dat jaar samen met het Christelijke Pasen.
De Islamitische Ramadan viel ook in die periode. En…..al deze feesten pasten binnen het thema Tweede Wereldoorlog.
We bezochten de moskee in IJmuiden, besteedden aandacht aan het Christelijke Paasverhaal en vierden Pesach, de Uittocht uit Egypte, met de Seideravondmaaltijd en gebruiken.
Een unieke ochtend in de klas, met als resultaat dat kinderen( pubers) begrepen, dat RESPECT het toverwoord voor hun toekomst was.
Eind jaren tachtig kwam er een verplicht vak in het basisonderwijs bij: “Geestelijke Stromingen”. Dat betekende dat alle basisscholen les moesten gaan geven over de wijze van geloven in andere culturen.
Voor Joden is het verboden om de heilige schrift met de vingers aan te raken.
De YAD is een soort bijwijsvinger.
Zilverfiligrain Yad is antiek en komt uit Oost-Europa.
De koperen Yad is antiek uit het Assyrische tijdperk.( Beiden in mijn bezit, zo ook de Seiderschaal ).
Seiderschotel met symbolische gerechtjes + Yatten lagen op de tafel in de klas bij de viering van Pesach.
Zo heb ik met de klas een bezoek gebracht aan de Moskee in IJmuiden,waar de imam uitleg gaf over de geschiedenis en gebruiken bij vieringen en feestdagen in de Islam. Ik zie de imam nog af en toe.
Het liep tegen het Christelijke Paasfeest en wilde een vergelijking trekken met het Joodse Pesachfeest. Pesach valt de ene keer eerder, een andere keer later dan het Christelijke Paasfeest. Beide feesten herdenken het begin van een nieuw leven. Op een keer vielen de beide feesten tegelijkertijd in het jaar en pasten precies in het jaarlijks terugkerende thema in mijn klas 6/ groep 8 “Tweede Wereldoorlog”.
Ik had een kind in de klas van Joodse afkomst en besloot het Joodse Pesachfeest in de klas te vieren volgens de geldende gebruiken. De kinderen zochten samen naar informatie in boeken.(Internet was nog ver weg). Zo kwamen we er achter dat mannen en jongens een “keppeltje” moesten dragen tijdens de viering en meisjes en vrouwen bedekte schouders. Dus maakten we“keppeltjes”van karton. Uit de verkleedhoek van de kleuters werden sjaals en lappen gehaald. We luisterden naar Israëlische liedjes en ik leerde ze in de gymzaal volksdansjes aan.
Geroosterd lamsbot.
Een handgekookt ei.
Bitter kruid.
Zoet mengsel van appel, rozijnen en kruiden.
Groente, w.o. peterselie.
Radijs.
Op een ochtend zouden we in de klas het Seidermaal gebruiken. Dat hoort eigenlijk op de avond voor Pesach, maar ja, ik kon niet alles perfect doen. De kinderen hielpen mee om een lange tafel te dekken. Ze hadden met moeders geholpen met het maken van de traditionele kleine symbolische gerechtjes en legden die op de authentieke Seiderschaal die ik in mijn bezit had. Ook een schaal met matzes en glazen met rode limonade (in plaats van wijn) werden neergezet, evenals kaarsen. De jongens zetten hun zelfgemaakte keppeltjes op en de meisjes droegen hun zelfversierde sjaals.
Vooraf hadden we uitgezocht wie die jongste in de klas was. De jongste spreekt op Seideravond de openingszin uit: “Waarom is deze avond anders dan alle andere avonden?” Ook wisten we wie de oudste in de klas was….IK.
De oudste vertelt vervolgens het verhaal van de Uittocht uit Egypte, (de Exodus), Joden verlost van slavernij, op weg naar een nieuw begin. Samen dronken we de limonade, doopten de matses (ongezuurd brood) met de bittere kruiden (waaronder radijs) in een zoete saus en sloten af met lekkere hapjes, gemaakt door moeders. Jodendom ziet de Uittocht uit Egypte als een nieuw begin. Christendom ziet de Opstanding van Jezus ook als een nieuw begin.
We bespraken de vraag: “Wat is na de Holocaust, het Nieuwe Begin?”
De conclusie was: “Respect voor elkaar, ondanks verschillen”. En..waakzaam!!!
Meester Frans Serné