De Velser affaire: hoe zat het nu echt?
Afgelopen zaterdag 2 november 2013 werd in de Stadsschouwburg Velsen te IJmuiden het boek De Velser Affaire. Een omstreden oorlogsgeschiedenis van collega Bas von Benda-Beckmann gepresenteerd. Ik kreeg het boek eergister van Bas voor de NIOD bibliotheek. Bas was in de laatste fase van zijn onderzoek mijn kamergenoot en ik heb hem zien zwoegen 😉 op het register en de laatste drukproeven van het boek.
De boekpresentatie trok een bomvolle zaal. Want, waren Hannie Schaft en andere communistische verzetsstrijders verraden door Velser politiemannen en het rechtse verzet? En wat was hierbij de rol van de regering in ballingschap in Londen? En werd de vermeende collaboratie van de politiemannen na de oorlog in de doofpot gestopt? Vragen die in het naoorlogse Velsen (en Haarlem) leven tot op de dag van de boekpresentatie.
Hoe zat het nu echt?
Kortgezegd heeft Bas van Benda geen bewijzen gevonden voor de theorie over Hannie Schaft of de betrokkenheid van minister-president Gerbrandy in Londen. Ook een bewuste doofpot affaire is niet aangetoond.
Wel is het zo dat een aantal politiemannen en oud-verzetsstrijders bij de naoorlogse bijzondere rechtspleging betrokken waren en zo het onderzoek naar de rol van de politiemannen konden frustreren. Ook was het anticommunisme wijd verspreid, voor de oorlog al. In de geschiedschrijving is dit volgens Bas van Benda te weinig erkend. De verzetslieden mogen dan wel niet verraden zijn, leden van de CPN werden met argwaan bekeken en verzetscommandanten uit de regio stonden onverschillig tegenover de risico’s van de gevaarlijke opdrachten die aan communisten als Hannie Schaft gegeven werden.
De werkelijke Velser Affaire, zo schrijft Bas in de laatste zin van zijn boek, waren de complexe verhoudingen in het verzet en het (daardoor) onder tafel kunnen schuiven van zaken na de oorlog.
Uit de reacties tijdens en na afloop van de boekpresentatie lijkt er op dat het hoofdstuk over de Velser Affaire eindelijk gesloten kan worden, al weet je dat natuurlijk nooit helemaal zeker.
Verder lezen & kijken:
- Het onderzoek is gefinancierd door de Stichting Onderzoek Velser Affaire (SOVA). Op hun website is nog van alles na te lezen over (de resultaten van) het onderzoek
- de uitzending van Brandpunt, 3 november 2013, is hier nog te bekijken (na de reclame)
- het TV-programma Andere Tijden met interviews met verzetsstrijders Freddy en Truus Oversteegen is hier te zien
- Wikipedia lemma (dat misschien bijgewerkt kan worden?)
- Bericht op niod.nl
Door: Marjo Bakker
6th November 2013 gepost door NIOD blog
Labels: aanwinsten Bas von Benda-Beckmann bijzondere rechtspleging boekentips Marjo Bakker naoorlogse periode politie Tweede Wereldoorlog Velser Affaire verzet
Bron: niodbibliotheek.blogspot.com=de-velser-affaire-hoe-zat-het-nu-echt?
